Wonen in een ander land. Voor sommigen een droom en voor anderen werkelijkheid. Hoe is het om te emigreren en hoe is het om als vegetariër of vegan te leven in een ander land dan Nederland? Wij gaan op zoek naar de verhalen van vrouwen die vega(n) eten en besloten de stap te wagen om in het buitenland te gaan wonen. Wat is hun verhaal?
Sabine van Besabine.com
Vandaag de 32-jarige Sabine die het kleine Noord-Hollandse Kudelstaart verliet om te gaan wonen in de wereldstad Bogotá in Colombia. Waarom deed ze dat? En hoe is het om als vegan te wonen in Colombia? Lees haar mooie verhaal.
Wie ben je en hoe ben je in Bogotá in Colombia beland?
Hoi! Ik ben Sabine, 32 jaar, en opgegroeid in het Noord-Hollandse Kudelstaart. Eind 2014, nu 2,5 jaar geleden, verruilde ik dit leuke slaperige dorpje voor miljoenenstad Bogotá in Colombia. Hier woon ik nu samen met mijn Colombiaanse man. Ik ontmoette Jimmy op het werk in Nederland, waar hij één jaar bij mij op hetzelfde kantoor kwam. We werden vrienden totdat er meer ontstond. Een jaar lang hadden we een lange afstandsrelatie, maar echt fijn was dat niet. Daarom besloot ik na wat bezoekjes aan Colombia hem achterna te vliegen! Verwachtingen van hoe mijn nieuwe woonplaats zou zijn had ik van tevoren niet zoveel, ik was vooral bezig met hoe ik een baan kon vinden en met mijn leven proberen te leven in een andere cultuur.
In Nederland was ik wetenschappelijk onderzoeker in een ziekenhuis, en na zo’n vijf maanden vond ik een baan in het Nationaal Kanker Instituut in Bogotá waar ik min of meer hetzelfde doe. Mijn thema’s zijn onder andere palliatieve zorg, seksualiteit en kanker en rookgedrag in Colombia. Daarnaast heb ik een blog, www.besabine.com, over reizen, wonen en werken in Colombia.
Toen ik net in Colombia woonde sprak ik nog niet zo goed Spaans. Dit heb ik met name geleerd op het werk en inmiddels gaat het me heel goed af. Colombianen zijn echte vleeseters, maar mijn man is net als ik veganist. Toen ik hem ontmoette nog niet, maar nadat hij op Netflix diverse documentaires heeft gezien wilde hij vegetatrisch gaan eten. Sinds twee maanden ongeveer zijn we samen overgestapt naar vegan. Het is heel fijn om dit samen te doen en samen te genieten van het lekker eten. Ook thuis is het natuurlijk veel makkelijker om één gerecht te maken waar we beiden blij mee zijn.
Waarom ben je vegetarisch of veganistisch gaan eten?
Ik kan me niet helemaal goed herinneren wanneer ik vegetariër ben geworden, maar volgens mij begon het zo’n 10 jaar geleden. Ik stopte niet van de één op de andere dag, het ging geleidelijk. Eerst wilde ik geen kip meer eten, toen geen vlees en kip meer thuis (dus nog wel in restaurants en bij iemand thuis, ik dacht dat het moeilijk was 100% te stoppen). Na een paar maanden helemaal geen vlees en kip meer (dus ook buitenshuis niet) en pas daarna stopte ik ook met vis eten.
In huis hebben we inmiddels sinds zo’n jaar geen melk en kaas meer, alleen eieren. Maar inmiddels zijn ook de eieren eruit en hebben we besloten helemaal voor vegan te kiezen.
Mijn keuze om 100% vegetariër te worden had meerdere reden. Ten eerste wilde ik niet meer bijdragen aan het dierenleed, en ten tweede voelde het veel beter voor mijn lichaam om deze producten niet meer binnen te krijgen. Sinds dat moment ben ik dus jarenlang vegetariër geweest, maar at ik nog wel zuivel en eieren.
Overgang naar vegan
Tot ongeveer één jaar geleden. Mijn man en ik gingen ons steeds meer verdiepen in dierlijke producten, en wilden daarna ook geen melk en kaas meer eten. In huis hebben we inmiddels sinds zo’n jaar geen melk en kaas meer, alleen eieren. Maar inmiddels zijn ook de eieren eruit en hebben we besloten helemaal voor vegan te kiezen. Dat kwam nadat we ons meer en meer gingen verdiepen en documentaires zoals Food Choices en Cowspiracy hebben gekeken. Daarnaast voelde de stap om vegan te gaan goed, alsof het nu de tijd is. We willen beiden niet meer bijdragen aan milieuvervuiling en dierenleed, daarnaast voelt het beter voor de gezondheid. Ook merk ik dat ik het erg fijn vind om creatiever bezig te zijn met eten en lekkere gerechten. Ik ben heel blij met mijn keuze, maar er zijn wel wat struggles die ik ervaar…
Hoe is het om als vegan in Colombia te wonen?
De struggles dus. En dat zijn er nogal wat in Colombia!
Het moeilijkste in Colombia: als je niet naar alles je eigen eten meeneemt, is 100% vegan eten in Colombia vrijwel onmogelijk.
Ten eerste is Colombia een écht vleesland. Colombianen noemen vlees, vis en kip ‘proteïne’, en dat zegt al meteen heel veel. Het is het belangrijkste ingrediënt op het bord van elke Colombiaan en zonder proteïne zou je niet genoeg eiwitten binnenkrijgen. Ondanks dat de supermarkten bomvol liggen met het lekkerste groente en fruit, verbaas ik me er elke keer weer over hoe weinig daarvan is terug te zien op hun bord.
Een lunch (hier eten we warm tussen de middag) bestaat met gemak uit een groot stuk vlees of kip, heel veel rijst, een aardappel, bonen of linzen en twee blaadjes sla. Zo’n beetje al het eten verwerken ze met melk, room en/of kaas. Als je dus buiten de deur eet in een klein typisch Colombiaans restaurant en je wilt vegetarisch, dan is dat vrij simpel: ik vraag om rijst en heel veel groente zonder ‘proteïne’. Ik word dan even raar aangekeken maar heb mooi wel mijn vegetarische maaltijd. En vaak heel lekker.
Vegan, echter, is een ander verhaal. Want als er ei door de groente verwerkt zit kan ik dat er niet uithalen. En dat is meteen het moeilijkste in Colombia: als je niet naar alles je eigen eten meeneemt, is 100% vegan eten in Colombia vrijwel onmogelijk.
Lastig uitleggen
Ten tweede is zowel vegetarisch als veganistisch iets dat veel Colombianen totaal niet begrijpen. Ik moet vaak tien keer uitleggen wat het is en waarom ik zo eet. Doordat men er helemaal niet mee bezig is, is er ook bijna niets te krijgen voor vegetariërs en veganisten, of het is peperduur. Zo liggen er in elke supermarkt in Nederland tenminste een paar vega(n)burgers, hier bestaan deze vrijwel niet. In de allergrootste supermarkt is zelfs geen tofu te krijgen. Er zijn wel natuurwinkels waar ze een paar soorten burgers verkopen, maar die zijn duur. Ook dingen zoals edelgist bestaat hier niet en agavesiroop is zo enorm duur, dat kunnen we niet betalen. Noten zijn er wel genoeg, maar ook te duur voor ons om te kopen. Net als de verschillende soorten meel die ik in Nederlandse gerechten altijd voorbij zie komen: het is er niet of te duur. Het enige dat we kopen is amandelmelk, dat hebben ze overal. Ook duur, maar we gaan altijd op zoek naar de goedkoopste optie.
Ten derde zijn ook supplementen moeilijk te vinden. Vitamine B12 heb ik inmiddels gevonden, maar ook alleen in speciale winkels. En niemand weet er iets over, zeker niet in verband met veganisme. Helaas is vitamine D lastiger te vinden in bepaalde doseringen en ook erg duur.
Het lastige is dan als ik ga eten met collega’s op vrienden in een niet-vegan restaurant. Ze hebben overal vegetarisch, maar vegan is dan lastig.
Het komt er dus op neer dat door gebrek aan ingrediënten en hoge kosten we dus alles zelf maken en lekkere gerechten die ik op internet vind, kan ik vaak niet op tafel krijgen omdat de helft van de ingrediënten hier niet zijn. Wat Colombia wél veel heeft, zijn bonen, linzen en kikkererwten. Daar eten we dus veel van. Ook veganistische pasta is te koop bij natuurwinkels en daar wisselen we de rijst en quinoa mee af. Daarnaast is groente en fruit hier in overvloed en goedkoop.
Eten met collega’s
Gelukkig heeft Bogotá wél een groot aanbod aan vegan restaurants, en de gerechten daar zijn altijd ontzettend lekker! We gaan dus regelmatig naar een restaurant, maar ze zitten niet in de buurt van mijn werk. Naar mij werk neem ik dus altijd mijn zelfgemaakte lunch mee, zodat ik ook daar vegan kan eten.
Het lastige is dan als ik ga eten met collega’s op vrienden in een niet-vegan restaurant. Ze hebben overal vegetarisch, maar vegan is dan lastig. Heel soms glipt er dan dus een beetje kaas of ei doorheen, maar gelukkig komt dit maar weinig voor. Buiten de grote steden is het lastiger, omdat daar vaak alleen typische Colombiaanse restaurantjes zijn met alleen maar vlees, bonen en rijst. Gelukkig kunnen we dan tenminste wat bonen en rijst eten.
Hoe reageren mensen in Colombia wanneer je vertelt dat je vegan bent?
In Nederland kreeg ik best wel veel opmerkingen over vegetarisch eten, meestal niet heel positief. Nu we overgestapt zijn op veganistisch merk ik ook al dat er wat weerstand is en dat mensen het niet begrijpen. Nu moet ik zeggen dat ik tien jaar geleden ook het nut er niet van inzag, maar als je je er in verdiept dan komt er opeens een hoop kennis boven water.
Daarin verschilt Nederland met Colombia, waar mensen vooral nieuwsgierig zijn en het waarom en hoe willen weten. Ze begrijpen het vaak niet en snappen totaal niet hoe je zonder dierlijke producten kunt leven, maar ze zijn wel begripvol en ze stellen veel vragen. Ook willen ze graag eten proberen. Ondanks dat ik graag zou zien dat Colombianen minder gefocust zijn op die proteïnen, krijg ik tenminste begripvolle reacties.
Groeiende groep vega’s
Ik merk dat er steeds meer vega(n) restaurants bijkomen en de Facebookgroep van vegetariërs en veganisten in Bogotá wordt ook steeds groter: er zijn inmiddels al meer dan 18.000 leden (wel op een inwoneraantal van zo’n 9 miljoen). In ieder geval: ik denk dat er over een aantal jaren wel meer kennis zal komen over wat al die proteïnen en zuivel met het lichaam en het milieu doet, waarna men er minder van zal gaan eten.
Wat kost het om als vegan gezond en gevarieerd te eten in Colombia?
Ik weet eigenlijk niet wat ik er aan uitgeef. Wat ik wel weet is dat het hier erg uitmaakt wat en waar je koopt. Als je in de natuurwinkel elke week vegan pasta koopt (1,50 euro of meer), vegaburgers (drie euro of meer), noten zoals walnoten (vijf – 10 euro), amandelmelk (drie euro) en agave siroop (negen euro), dan ben je veel geld kwijt, zeker voor Colombiaanse begrippen. Ook zaden zoals chia zijn hier hartstikke duur. Wegens die hoge kosten kopen wij alleen de amandelmelk en soms vegan pasta.
Verder geef ik veel geld uit aan rijst, bonen, linzen en kikkererwten, quinoa en groente en fruit. Quinoa kost ook zo’n twee euro per zakje. Rijst, linzen en bonen zijn goedkoop en doe je langer mee. Ook groente en fruit is hier veel goedkoper dan in Nederland. Ik verwerk graag gedroogde tomaten in mijn gerechten, maar die zijn helaas bijna niet te krijgen of heel duur (het goedkoopste is drie euro voor een potje en dat is hier heel duur).
Grote hoeveelheden invriezen
Ik maak vaak grote hoeveelheden van een gerecht om vervolgens in te vriezen, dus als ik iets maak waar veel in gaat, dan ben ik een keer wat meer geld kwijt, maar daar doe je dan wel meerdere dagen mee. Zo heb ik laatst zo’n 25 vegan burgers gemaakt en in pakketjes van drie ingevroren. Hoeveel ik gemiddeld kwijt ben weet ik niet, maar ik denk wel minder dan dat het in Nederland zou kosten.
Ik heb afgelopen week toevallig nog een nieuw vegan restaurant ontdekt in Bogotá, namelijk Mestizo in de wijk La Macarena. Echt een aanrader!
Welke tips heb je voor andere vegetariërs en/of vegans aan wanneer ze naar Colombia komen?
Er was in januari een vegan festival in Bogotá en volgens mij is dat ieder jaar. De vega(n) restaurants die er zijn en het vega(n) eten in gewone restaurants vind ik in Bogotá echt fantastisch! Het eten is veel lekkerder dan in Nederland en ze maken er echt wat van. Je kunt de restaurants vinden via Happy Cow. Op mijn blog heb ik mijn favorieten op een rijtje gezet met wat extra tips voor reizigers die vega(n) willen eten in Colombia. Hier kun je dit lezen.
Ik heb afgelopen week toevallig nog een nieuw vegan restaurant ontdekt in Bogotá, namelijk Mestizo in de wijk La Macarena. Echt een aanrader! Daarnaast kun je hier als vegan of vegetariër helemaal opgaan in al dat lekkere fruit en de groente die ze hier verkopen. Stap eens een fruitwinkel binnen en koop al die dingen die je niet kent. Of gewoon een papaya of mango, ook om te smullen!
Veel hapjes en zelfs chips zijn niet vegan, dus die zal je dan over moeten slaan. Vraag heel duidelijk aan de persoon wat er precies in zit en of er melk, kaas en/of ei is gebruikt. Ook bij bestellen van eten is het handig heel duidelijk aan te geven wat je wilt. Vragen om vegetarisch of veganistisch snappen ze niet, dus je moet zeer specifiek zijn (wat wel en wat niet). Workshops en andere activiteiten ken ik nog niet, maar ik ben van plan daar wat meer aandacht aan te gaan besteden. Dat komt dus later nog op mijn blog. Net als echte Colombiaanse gerechten, maar dan de vegan versie!
Wat vond je het moeilijks van je emigratie? En wat vond je het leukst?
Pas in de tweede helft van het jaar 2014 maakte ik de definitieve keus om te emigreren, en op 31 december vloog ik naar Colombia. In slechts een paar maanden tijd heb ik alles voor mijn emigratie geregeld. Van mijn diploma’s die omgezet moesten worden, alle vertalingen, mijn visum en ID-kaart in Colombia, mijn huis en alle inboedel verkopen, en nog een keer naar Colombia vliegen tussendoor om daar alvast wat spullen achter te laten. En afscheid nemen van iedereen natuurlijk.
In slechts een paar maanden tijd heb ik alles voor mijn emigratie geregeld.
Het ging allemaal heel snel, maar dat vond ik juist ook wel prettig. Het is al een vrij emotioneel en zenuwslopend gebeuren en ik zou het niet fijn vinden als dat een jaar of langer duurt. Wat ik misschien anders zou doen is alvast wat meer kennis van de taal hebben, dat had het begin in Colombia iets makkelijker gemaakt. Maar eigenlijk ben ik wel tevreden met hoe het allemaal gelopen is. Het leukste aan emigreren vond ik simpelweg dat ik toen eindelijk samen kon zijn met mijn Colombiaan!
Ben je van plan om ooit terug te gaan naar Nederland?
Voorlopig blijven we in Colombia, van hoe de toekomst eruit gaat zien heb ik geen idee. Wonen in Bogotá is niet zo gezond wegens de luchtvervuiling, dus we zouden wel graag een keer ergens anders willen wonen. Het hangt ook van andere punten af, zoals de veiligheidssituatie in Colombia (dat hier niet zo stabiel is) en van het werk van mijn man. Het is zomaar mogelijk dat hij voor een paar jaar in een ander land gaat werken en dan ga ik natuurlijk mee.
Ik heb geen behoefte om terug te gaan naar Nederland (al zou ik het wel doen als het zo uitkomt), maar zou het zeker wel leuk vinden om nog eens naar een ander land te emigreren. Of dat ook gaat gebeuren zal de tijd leren.
Heeft het buitenland jouw blik op Nederland veranderd? Hoe kijk je nu naar Nederland?
Nu ik hier zo’n 2,5 jaar woon zie ik alles dat er in Nederland gebeurt vanaf een afstandje. Net als dat je in Nederland kijkt naar wat er in het buitenland gebeurt. De afgelopen jaren is er veel voorgevallen met vluchtelingen bijvoorbeeld, dat ik niet erg heb meegekregen. Net als het politieke gebeuren en andere dingen waar het nieuws van vol staat in Nederland. Nederland voelt nu meer als een tweede thuis waar ik familie en vrienden heb, maar in mijn idee is het land nog precies hetzelfde als 2,5 jaar geleden.
Als ik ergens lees dat het armoedeprobleem zo groot is in Nederland of dat er zoveel daklozen zijn in Amsterdam krijg ik wel een beetje de kriebels.
Ik zie opeens wat er wel en niet is in Nederland en dat ondanks de hele discussies over dingen zoals veiligheid en armoede, dat in Nederland gewoon hartstikke goed geregeld is. Als ik ergens lees dat het armoedeprobleem zo groot is of dat er zoveel daklozen zijn in Amsterdam krijg ik wel een beetje de kriebels. Voor Nederlandse begrippen zal dat best zo zijn, maar als ik dat nieuws lees terwijl ik in de bus zit en om de tien meter een zwerver/verslaafde midden op de weg onder een plastic zak zie liggen slapen, die niet even naar het Leger des Heils kan, ook niet als het maar vijf graden is. Om maar niet te spreken over de gigantische ongelijkheid die je ook nog eens heel duidelijk in het straatbeeld ziet… dan is het in Nederland echt allemaal zo slecht nog niet.
Eindelijk relaxt over straat
We zijn net terug van een vakantie in Nederland, en wat was het leuk! Vooral heerlijk om iedereen weer te zien, maar ook de schone lucht en het over straat kunnen met waardevolle spullen (trouwring bijvoorbeeld) zonder zorgen was heel fijn. Toch ben ik hier in Bogotá wel tevreden. Ik denk met name door de mensen die veel gastvrijer en liever zijn en de mogelijkheden die het biedt om hier te wonen. Buitenlanders worden in Nederland niet bepaald met open armen ontvangen, hier wel. Vooral Jimmy merkt daar iets van en daardoor ik ook. Nederland kent zoveel regels en alles moet precies zoals het hoort. Hier is het leven vrijer en veel minder gepland. Alles is mogelijk.
Nederland is een enorm duur land
Ik denk dat elk persoon die in een ander land gaat wonen zelf ook veranderd en op de hele wereld een andere blik krijgt. Je leert er enorm veel van en ziet opeens hoe de dingen echt zijn, goed of juist minder goed. Je kunt opeens vergelijken. Ik denk dat mijn blik op Nederland niet erg is veranderd, behalve dat ik Nederland zie als een tweede thuis en als een enorm duur land waar alles tot in detail is gepland. Toch voelde ik me er, na een paar dagen, wel weer thuis. Ik ben trots op mijn Nederlandse roots en het is heerlijk er af en toe te zijn!
Lees alle verhalen van Sabine op haar blog: Besabine
Ook wij waren in Colombia. Lees onze blogs over:
- Margriet in Sri Lanka
- Iemke in Zuid-Afrika
- Stéphanie op Bali
- Edith in Spanje
- Sabine in Colombia
- Claudia in Noorwegen
- Aicha in Schotland
- Irene in Mexico
Emigreren naar het buitenland doe je niet zomaar. Hier zit vaak een verhaal achter. Een droom, de liefde, werk of andere redenen. Vind jij het leuk om jouw verhaal te vertellen en andere mensen daarmee te inspireren? Of ken je iemand die haar verhaal zou moeten vertellen? Ik hoor het graag! Stuur een mail naar: info@vegantravellife.com
